คราบจุลินทรีย์คือชั้นแบคทีเรียเหนียว ๆ ไร้สีที่สะสมอยู่บนผิวฟันและร่องเหงือกของคนเรา ภายในคราบจุลินทรีย์ประกอบด้วยแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของฟันผุและโรคเหงือก และเนื่องจากการแปรงฟันและขัดฟันตามปกติไม่สามารถกำจัดคราบจุลินทรีย์เหล่านี้ได้ พวกมันจะเปลี่ยนสภาพกลายเป็นหินปูน บางครั้งเราเรียกหินปูนนี้ว่าแคลคูลัส ซึ่งเป็นคราบจุลินทรีย์ที่เปลี่ยนสภาพเป็นแคลเซียม (แข็ง) ติดอยู่บนเคลือบฟัน รวมถึงใต้ร่องเหงือก
สัญญาณและอาการ
ทุกคนต่างก็มีคราบจุลินทรีย์กันทั้งนั้นเพราะแบคทีเรียเจริญเติบโตอยู่ในช่องปากของคนเราตลอดเวลา แถมยังมองเห็นได้ยากอีกด้วย คราบจุลินทรีย์ยังคงหลงเหลืออยู่ในร่องเหงือกอาจทำให้เหงือกรอบฟันซี่นั้นอักเสบและระคายเคือง จนกลายเป็นโรคเหงือกอักเสบ (เหงือกบวม แดง มีเลือดออก) ในที่สุด หากปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษา ก็อาจกลายเป็นโรคปริทันต์อักเสบ จนอาจจะต้องถอนฟันซี่นั้นทิ้งไปก็ได้
หินปูนแตกต่างจากคราบจุลินทรีย์ตรงที่หินปูนคือแร่ธาตุที่สะสมอยู่ในช่องปาก ซึ่งสามารถมองเห็นได้หากอยู่เหนือร่องเหงือก สัญญาณของหินปูนที่พบได้บ่อยที่สุดคือ ตะกอนสีเหลืองหรือน้ำตาลบริเวณโคนฟันหรือร่องเหงือก หากต้องการกำจัดหินปูนให้สะอาดหมดจด มีวิธีเดียวคือ ไปให้ทันตแพทย์ทำความสะอาดฟัน
สาเหตุ
อาหารและเครื่องดื่มหลายชนิดตกค้างอยู่ในปากของเราได้นานมาก อาหารเหล่านี้ โดยเฉพาะน้ำตาลและแป้ง ทำให้แบคทีเรียเติบโตอย่างรวดเร็วและผลิตกรดออกมาทำลายผิวฟัน และหากคุณไม่ได้ขัดฟันและแปรงฟันอย่างทั่วถึง ในแต่ละวัน คราบจุลินทรีย์จะสะสมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ และเกิดหินปูนมากขึ้น เมื่อมีหินปูน คราบจุลินทรีย์ก็จะมีพื้นที่ให้เจริญเติบโตมากขึ้นและยึดเกาะกับผิวฟันได้ดีขึ้นด้วย ซึ่งไม่เพียงส่งผลเสียต่อเหงือกและฟันของคุณเท่านั้น แต่ยังทำลายเนื้อเยื่อเหงือกและกระดูกที่พยุงฟันของคุณด้วย
การป้องกัน
คราบจุลินทรีย์สะสมสามารถป้องกันได้ง่าย ๆ โดยการรักษาสุขอนามัยอย่างเหมาะสมด้วยการปฏิบัติดังนี้
- แปรงฟันให้สะอาดทั่วถึงอย่างน้อย 2 นาที วันละ 2 ครั้ง เพื่อกำจัดคราบจุลินทรีย์ออกจากผิวฟันทุกซี่อย่างหมดจด
- ขัดฟันทุกวันเพื่อขจัดคราบจุลินทรีย์ออกจากซอกฟันและใต้ร่องเหงือก ซึ่งเป็นจุดที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึง
- จำกัดปริมาณอาหารที่อุดมไปด้วยแป้งและน้ำตาล โดยเฉพาะอย่างยิ่งของขบเคี้ยวเหนียว ๆ
- ไปพบทันตแพทย์อย่างน้อยสองครั้งต่อปีเพื่อกำจัดหินปูนและตรวจสุขภาพฟัน
การแปรงฟันอย่างถูกวิธี โดยเฉพาะอย่างยิ่งการแปรงฟันด้วยยาสีฟันควบคุมการก่อตัวของหินปูน และการขัดฟัน เป็นขั้นตอนที่จำเป็นในการลดคราบจุลินทรีย์และหินปูนสะสม เพราะเมื่อเกิดหินปูนในช่องปาก คุณจะต้องไปขูดหินปูนกับทันตแพทย์เท่านั้น
***********************************************************************************************************************************************************************************************
“เป็นอย่างไรกันบ้างคะ เพื่อนๆ ลองหยิบกระจกมาส่องดูที่ฟันของตัวเองมีคราบหินปูนติดอยู่ไหม? หากพบว่ามีคราบหินปูนติดอยู่
แนะนำให้เพื่อนๆไปพบทันตแพทย์บ้างจะดีมากๆนะคะ เพื่อฟันของเราจะได้ไกลจากคราบหินปูนมาเกาะและฟันที่สุขภาพดีค่ะ
ด้วยความปรารถนาดีจาก คลินิกทันตกรรมโยซึบะ ศรีราชา”
Credit : https://www.colgate.com/th-th/oral-health/conditions/plaque-and-tartar
